موارد استثنايي در تغذيه شيرخواران
اگر شيرخوار كوچكتر از 6 ماه مطابق منحني رشد، وزن نگيرد آيا ميتوان غذاي كمكي را زودتر شروع كرد؟
در مورد شيرخوار زير دو ماه:
بايد به پزشك مراجعه شود.
در مورد شيرخوار دو تا چهار ماه:
اول بايد اقدامات زير انجام و سپس كودك بعد از 5 روز ويزيت شود.
1) مشاوره با پزشك و اطمينان از عدم بيمار بودن كودك
2) اطمينان مادر در مورد پستان گرفتن شيرخوار و نحوه درست دريافت شير
3) فشردن پستان در حين مكيدن شيرخوار
4) تغذيه شيرخوار بر حسب ميل او و دفعات بيشتر، 12 بار در 24 ساعت با تاكيد بر شيردهي در شب
5) تخليه كامل پستان در هر بار تغذيه
6) دوشيدن شير پسين و تغذيه شيرخوار با اين شير با قاشق، فنجان يا SNS*
7) تاكيد بر عدم استفاده از هيچ شيري به جز شير مادر
8) استفاده مادر از شيرافزاهاي گياهي يا دارويي
عيلرغم توصيههاي فوق اگر بعد از 5 روز بازهم شيرخوار، وزن اضافه نكرده باشد ميتوان از شير دايه و يا شير مصنوعي استفاده كرد كه معمولاً بسته به سن شيرخوار دو تا چهار بار در روز و هر بار 30 تا 90 سيسي از شير دايه يا شير مصنوعي است كه بعد از تغذيه با شير مادر و از طريق قاشق، فنجان يا SNS به شيرخار داده ميشود. به هيچ وجه از بطري و گول زنك استفاده نشود.
بايد توجه داشت كه تغذيه شيرخوار در شش ماه اول زندگي فقط شير است خواه شير مادر و يا شير مصنوعي. مسلماً شير مادر ارجح است لذا بايد مادر را كمك و حمايت نمود تا بتواند شير خوار را با شير خودش تغذيه نمايد.
شروع غذاي كمكي قبل از چهار ماهگي براي همه شيرخواران، ممنوع است.
در مورد شيرخوار 4 تا 6 ماهه
بين 4 تا 6 ماهگي (120 تا 180 روزگي) اگر شيرخوار، عليرغم اقدامات ذكر شده در مرود شيرخوار 2 تا 4 ماه، بعد از 5 تا 7 روز همچنان دچار كمبود وزن بود چون غذاي اصلي كودك زير 6 ماه، شير است ميتوان با نظر پزشك متخصص از شير دايه يا از شير مصنوعي به عنوان كمك شير استفاده نمود و يا غذاي كمكي را شروع كرد.
استفاده از شير مصنوعي بايد بعد از تغذيه مستقيم از پستان مادر و شير دوشيده شده مادر باشد و با فنجان يا قاشق به شيرخوار داده شود و هرگز از بطري استفاده نكرد.
غذاي كمكي توصيه شده براي اين شيرخواران همان غذاي ماه اول شيرخواراني است كه انحصاراً 6 ماه با شير مادر تغذيه شدهاند.
بنابراين در سن 4 تا 6 ماگي شروع غذاي كمكي يا استفاده از شير مصنوعي فقط با اثبات دريافت كم شير مادر و عدم افزايش وزن مناسب كودك است.
تغذيه تكميلي شيرخواري كه از شيرمادر محروم است و با شير مصنوعي تغذيه ميشود، چگونه بايد باشد؟
1) شروع تغذيه تكميلي در اين شيرخواران نيز پايان 6 ماهگي است.
2) به غذاي آنان به هيچ وجه، نمك نبايد اضافه شود.
3) به مرور كه مقدار و دفعات غذا بيشتر ميشود حجم شير مصنوعي را بايد محدودتر كرد.
4) شيرخوار بايد آب و مايعات بيشتري دريافت كند.
نویسنده: پروفسور سلطان زاده